Brief van Stichting OPEN aan gemeenten

Zoetermeer, 2 juni 2020

Geachte mevrouw/heer,

Uw gemeente verzorgt de inzameling en recycling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten en energiezuinige lampen (e-waste). In deze brief willen we toelichten wat Stichting Organisatie Producentenverantwoordelijkheid E-waste Nederland (OPEN) voor u als gemeente betekent.

We staan met elkaar voor een enorme uitdaging. Op weg naar een volledig circulaire economie willen we zoveel mogelijk materialen herwinnen en CO2 reduceren. De maatschappelijke en politieke drive hiertoe is groot, iets wat u ongetwijfeld herkent binnen uw gemeente. Het is toe te juichen dat ook op het gebied van e-waste circulaire initiatieven vorm krijgen. Producenten slaan de handen ineen om tot hogere inzamelpercentages te komen. Al die activiteiten leiden ertoe dat u als gemeente soms vanuit meerdere kanten berichten ontvangt over de toekomst van inzameling, hergebruik en recycling van afgedankte elektrische apparaten en energiezuinige lampen. Wij begrijpen dat dit vragen kan oproepen. Met deze brief informeren wij u dan ook graag over huidige en toekomstige opties.

Producenten willen huidige systeem e-waste stroomlijnen

Eind 2019 heeft een overgrote meerderheid van de producenten van elektrische apparaten de handen ineengeslagen. Deze producenten van onder meer witgoed, ICT, audio- en visuele apparatuur, gereedschappen, armaturen en zonnepanelen hebben samen Stichting OPEN opgericht. Stichting OPEN heeft geen winstoogmerk. Voor Stichting OPEN staat het milieurendement centraal. Gezamenlijk beogen de producenten om met ingang van 2021 de e-wastesector circulair te maken en de wettelijke doelstellingen voor producenten te behalen.

Hiervoor is het nodig dat het huidige systeem van inzameling en recycling van e-waste wordt geherstructureerd. De producenten beseffen dat met het grote aantal betrokken organisaties, de versnipperde verantwoordelijkheden en een ongelijk speelveld onder producenten de ambities om de e-wastesector circulair te maken niet worden gerealiseerd. Door de krachten te bundelen via Stichting OPEN doorbreken de producenten deze situatie. Vanuit centrale regie en met een gelijk speelveld kunnen zij het behalen van de doelstellingen en de financiering van een circulair systeem op de korte en lange termijn zekerstellen.

Producentenverantwoordelijkheid en gemeentelijke zorgplicht

De komende jaren zullen nog flinke stappen moeten worden gezet om de inzameling van e-waste te verbeteren en de maatschappelijke ambitie gericht op het sluiten van kringlopen en het circulair maken van de e-wastesector gestalte te geven. Partners in de hele keten, van consument tot distributeur en van inzamelaar tot eindverwerker, worden betrokken.

Gemeenten hebben een zorgplicht voor de inzameling van e-waste en vormen een cruciale schakel naar de consument. Graag trekken de producenten samen met u op om door middel van informatie, voorlichting en gerichte acties de lokale betrokkenheid bij e-waste te vergroten. Denk aan de inzet van winkels, scholen, kringloopbedrijven, Repair Cafés, installatiebedrijven, kinderboerderijen, vervoerders en verwerkers die gezamenlijk nu al jaarlijks 185.000 ton e-waste inzamelen.

Met gemeenten die een grotere rol willen spelen in de circulaire economie, gaan we graag partnerships aan gericht op gezamenlijke communicatieprojecten, campagnes, educatie, nieuwe manieren van inzamelen, aanvullende inleverpunten voor kleine apparaten en werkgelegenheidsprojecten. Gezamenlijk kunnen we inhoud geven aan circulariteit, toekomstbestendigheid, samenwerking en social return on investment.

De aanpak van Stichting OPEN: AVV en ketensamenwerking per 1 januari 2021

Namens ruim 2.000 producenten heeft Stichting OPEN bij de overheid een algemeen verbindend verklaring (AVV) aangevraagd met een datum van inwerkingtreding van 1 januari 2021. Het instrument AVV is niet nieuw en wordt ook al met succes gebruikt bij de producentenverantwoordelijkheid voor batterijen, lampen, verpakkingen en vlakglas. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft laten weten dat zij positief staat tegenover de aanvraag van de Stichting OPEN.

Voor de producenten en Stichting OPEN is die AVV belangrijk omdat langs die weg alle producenten verplicht zijn om een eerlijke bijdrage te betalen ten behoeve van het behalen van de (milieu)doelstellingen. Stichting OPEN draagt op basis van de bijdragen van producenten zorg voor de noodzakelijke bekostiging, investeringen en innovaties van de inzameling tot en met de verwerking van e-waste.

Om op een nieuwe en moderne manier invulling te geven aan de ketensamenwerking voert Stichting OPEN momenteel gesprekken met vertegenwoordigers van verwerkers, winkels en gemeenten, zoals de NVRD, Midwaste en een aantal publieke bedrijven. Op basis van de uitkomsten van deze gesprekken worden voorstellen gedaan om de samenwerking goed neer te zetten. Respect voor ieders positie en verantwoordelijkheid is daarbij vanzelfsprekend het uitgangspunt.

Wat betekent Stichting OPEN voor u als gemeente?

Als de door Stichting OPEN aangevraagde AVV wordt verleend, zal Stichting OPEN per 1 januari 2021 een landelijk dekkende afvalbeheerstructuur voor het inzamelen en recyclen van e-waste in stand houden. De kern van de aanpak van de Stichting OPEN is een strikte scheiding tussen regie en uitvoering. Producenten maken via Stichting OPEN afspraken met gemeenten. Waarschijnlijk heeft uw gemeente op dit moment al een overeenkomst voor de inzameling van e-waste met een organisatie van producenten als Wecycle of een commercieel bedrijf als Weee Nederland B.V

De overeenkomsten met Wecycle zullen gewoon doorlopen omdat Stichting OPEN met Wecycle afspraken heeft gemaakt over samenwerking. Als de door Stichting OPEN aangevraagde AVV is verleend, verandert er voor uw gemeente in dat geval niets.

Stichting OPEN heeft ook geprobeerd om afspraken over een samenwerking te maken met Weee Nederland B.V. Helaas is dat tot op heden door Weee Nederland B.V. afgehouden en nog niet gelukt. Dit betekent vooralsnog dat als de door Stichting OPEN aangevraagde AVV is verleend er vanuit Stichting OPEN geen financiële dekking zal zijn voor de overeenkomsten tussen Weee Nederland B.V. en gemeenten.

Stichting OPEN blijft zich inspannen voor een samenwerking met Weee Nederland B.V. en indien we daarin slagen, verandert er voor uw gemeente niets. Om te voorkomen dat er inzamelcapaciteit verloren gaat, gaan we in dat geval graag met u in overleg om te bezien hoe de continuïteit van de inzameling van e-waste in uw gemeente kan worden gewaarborgd. We zullen daarvoor rechtstreeks contact met u opnemen. Uiteraard kunt u ook zelf contact met ons opnemen.

Voor vragen over Stichting OPEN kunt u contact met opnemen via info@stichting-open.org of 079 – 7600 685. Meer informatie en veel gestelde vragen vindt u op de website www.stichting-open.org.

Met vriendelijke groet,
Stichting OPEN

Jan Vlak
Projectdirecteur OPEN