Producentenorganisaties hebben een belangrijke rol in de circulaire economie

De circulaire economie vraagt om heldere kaders, duidelijke verdeling van taken en verantwoordelijkheden en goed bestuur. UPV is daarbij een belangrijk instrument. Het creëert verantwoordelijkheid, richting en structuur. In het huidige proces van doorontwikkeling van de UPV staan belangrijke vragen op de agenda, onder andere over de governance en de doelen die met UPV moeten worden bereikt. Stichting OPEN wil bijdragen aan de beantwoording ervan door kennis te ontwikkelen, samenwerkingen aan te gaan en het gesprek te voeren over hoe UPV het beste kan functioneren binnen de bredere circulaire opgave.

Met dat doel organiseert OPEN bijeenkomsten zoals de conferentie “‘Samen naar een circulaire e-waste sector’ (oktober 2024) en initieerden we als vervolg daarop de Taskforce Circulaire Elektronicaketen. Daarnaast bouwen we aan een kennisfundament dat nodig is om beleidsontwikkeling te ondersteunen. Om te kunnen beoordelen hoe producentenorganisaties het beste invulling kunnen geven aan een moderne UPV, hebben we PwC gevraagd om verschillende marktmodellen te analyseren. Het rapport vergelijkt Europese modellen voor producentenverantwoordelijkheid en beschrijft welke ontwerpprincipes bepalend zijn voor effectiviteit: duidelijkheid in rollen, transparantie, borging tegen free-riding en een governance-structuur die past bij de kenmerken van de stroom. Voor- en nadelen van verschillende marktmodellen komen aan de orde (single scheme, duopoly, meerdere PRO’s); en de constatering dat een single scheme voordelen kan bieden voor coördinatie, investeringszekerheid en het tegengaan van free-riders, mits governance en transparantie goed zijn geregeld. Wat Stichting OPEN betreft, is deze studie van belang om mee te nemen in het lopende doorontwikkeltraject UPV. PwC pleit niet principieel voor een monopolie, maar beschrijft onder welke voorwaarden het model voor e-waste goed werkt. Een belangrijke nuancering.

Stichting OPEN wil een constructieve en transparante bijdrage leveren aan het politieke en maatschappelijke debat over circulaire economie en de rol van producentenorganisaties daarin. Wij gaan en blijven hierover graag in gesprek met belanghebbenden en staan open voor nieuwe inzichten om mee te nemen in onze bijdrage aan het lopende beleids- en ontwikkelproces.