Bijdragen aan kosten recycling en dit vermelden op factuur vanaf 1 juli 2023

Zoals bekend is Stichting OPEN verantwoordelijk voor afgedankte elektrische en elektronische apparaten, inclusief zonnepanelen. Het tarief voor zonnepanelen gaan per 1 juli 2023 omhoog naar EUR 0,04 per kg zonnepanelen. Lees hier meer over de totstandkoming hiervan. Met de ministeries van IenW en EZK is afgesproken om de afvalbeheerbijdrage zichtbaar op de bon te zetten voor de klanten waar je als fanbrikant importeur aan levert. Dit is een wens van de branche, vertegenwoordigd door Holland Solar en Zonne-energie Recycling Nederland. Een zichtbare bijdrage zorgt voor een transparante en eerlijke concurrentie, zonder dat dit effect heeft op de productprijs.

Zichtbare afvalbeheerbijdrage vanaf 1 juli 2023

In de oude situatie verrekende je de bijdrage in de productprijs naar je klant. De klant kon niet op de factuur zien of er rekening was gehouden met de afvalbeheerbijdrage. Een gevolg hiervan was dat panelen waarvoor niet afgedragen was goedkoper waren dan panelen waarvoor dit wel gold. Tenzij de importeur dit prijsverschil compenseerde via zijn marge.

Vanaf 1 juli zet je de afvalbeheerbijdrage als aparte regel op de factuur van je klant (netto kilogram zonnepaneel x 4 cent/kg). Hiermee wordt de bijdrage doorberekend van jou als producent/ importeur naar de klant en gaat deze niet ten laste van je marge. Omdat de afvalbeheerbijdrage zichtbaar op de factuur staat, wordt de controle op wetsontduiking vereenvoudigd. Er ontstaat immers meer bekendheid over de bijdrage en er ontstaat traceerbaarheid in de keten over deze wettelijk verplichte afdracht waarmee de inzameling en verwerking van afgedankte zonnepanelen gefinancierd wordt.

Dit systeem van een zichtbare afvalbeheerbijdrage werkt door in de gehele keten: als jouw klant een installatiebedrijf is, kan het installatiebedrijf op dezelfde manier de kosten doorberekenen naar de eindklant (consument of bedrijf) door de afvalbeheerbijdrage wederom als aparte regel op de factuur te plaatsen. Er geldt één tarief voor iedereen in de keten waardoor het gelijke speelveld gewaarborgd is.

Veel gestelde vragen en antwoorden

Hoe bereken ik als importeur / producent die afvalbeheerbijdrage?

Vanaf 1 juli 2023 zet je de afvalbeheerbijdrage als aparte regel op de factuur van je klant (netto kilogram zonnepaneel x 4 cent/kg). In de oude situatie verrekende je de afvalbeheerbijdrage in de productprijs naar je klant. Nu is deze zichtbaar en kan je deze doorbelasten zonder dat het van je marge gaat.

Aan wie betaal ik de bijdrage?

Dat is afhankelijk van je rol in de keten. De eindklant betaalt de bijdrage aan de installateur. Op zijn beurt betaalt de installateur de bijdrage aan zijn leverancier (de partij die de panelen heeft geïmporteerd). Ten slotte draagt de importeur de bijdrage af aan Stichting OPEN. Stichting OPEN gebruikt dit voor de recycling van de panelen.

Overigens: In de oude situatie werd de bijdrage ook betaald, alleen was deze al opgenomen in de productprijs zonder dat deze zichtbaar was. In de nieuwe situatie wordt deze bijdrage apart op de bon gezet.

Betekent dit dat ik nu meer moet voorfinancieren?

Het zichtbaar maken van de afvalbeheerbijdrage heeft geen invloed op de kasstroom van de installateur. Dit komt omdat het bedrag hiervoor al in de productprijs verwerkt zat.

Het voordeel van het zichtbaar maken van de afvalbeheerbijdrage is dat het bijdraagt aan een gelijk speelveld, waarbinnen iedereen op dezelfde manier betaalt voor recycling.

Vanaf 1 juli 2023 wordt er ook een tariefstijging doorgevoerd. Dit betekent dat het totale bedrag voor zonnepanelen iets zal stijgen. Overigens is dit zeer beperkt; het nieuwe tarief is 4 €ct per kg paneelgewicht.

Hoe bepaal ik als installateur het te factureren bedrag?

Je kunt dit op verschillende manieren bepalen: bepaal het gewicht aan zonnepanelen dat je aan je klant levert, op basis van de datasheet. De afvalbeheerbijdrage is het gewicht in kilo x 0,04 cent.
Je kijkt naar je inkoopfactuur. Hierop staat de afvalbeheerbijdrage ook vermeldt. Op basis van deze factuur kun je je eigen factuur berekenen. Als je 300 panelen van een bepaald merk/type ingekocht hebt, en je verkoopt er hier 10 van aan je klant, dan is de hoogte van de afvalbeheerbijdrage hiervoor 10/300^e van het op je inkoopfactuur genoemde bedrag van de afvalbeheerbijdrage. Dit is dan dus het bedrag dat je op de factuur naar je klant zet.

Hoe zit het met de BTW op de zichtbare bijdrage?

Stichting OPEN factureert de bijdrage altijd met 21% btw. Of je dit ook moet doen, hangt ervan af welk BTW-tarief van toepassing is op de zonnepanelen zelf.

Als het paneel onder het 0% tarief valt, dan geldt dit ook voor de bijdrage. Als het paneel onder het 21% tarief valt, dan geldt dit ook voor de bijdrage.

Je hanteert op je facturen dus hetzelfde BTW tarief als welke van toepassing is voor de door jou gefactureerde zonnepanelen. Dit verschil wordt in hoofdzaak veroorzaakt door de eindklant, voor consumenten het 0% tarief, voor zakelijke klanten het 21% tarief. Per saldo verandert er dus weinig ten opzichte van de situatie toen de afvalbeheerbijdrage onzichtbaar in de productprijs was verwerkt. Stichting OPEN zal dit nog nader checken bij EZK.

Inzameling en transport

Waar zijn de inzamelpunten voor installateurs en andere bedrijven?

Via Inleverpunten voor bedrijven – Wecycle voor bedrijven zijn alle inleverpunten voor zakelijke zonnepanelen snel te vinden. Installateurs kunnen daar bovenop hun zonnepanelen afval gratis op laten halen. Ze hoeven zich hiervoor alleen maar bij Stichting OPEN te laten registreren. Deze ophaalservice van Stichting OPEN geldt ook voor grotere zonneprojecten. Als er voldoende afval op 1 locatie is komt Stiching OPEN dit halen, vanaf 1 pallet met 20 afgedankte zonnepanelen. Informeer naar de mogelijkheden.

Waar zijn de inzamelpunten voor consumenten?

Consumenten kunnen hun defecte zonnepanelen op twee manieren inleveren. Ten eerste gewoon bij de milieustraat, net als al het andere elektrische afval. Maar ze kunnen het ook inleveren bij de installateur waar ze hun nieuwe zonnepanelen gekocht hebben. Dit is een wettelijk recht (de zogenaamde ‘oud voor nieuw’ regeling). Hun installateurs kunnen de zonnepanelen vervolgens weer gratis op laten halen door Stichting OPEN (zie inzamelpunten voor bedrijven) of brengen naar één van de brenglocaties op www.wecyclevoorbedrijven.

Hoe is het transport geregeld?

Vanaf de inleverpunten worden de ingeleverde zonnepanelen via een landelijk transportsysteem naar een overslagpunt getransporteerd en in bulk doorgestuurd naar een verwerker. Dit wordt georganiseerd door Stichting OPEN.

Wat is de minimum hoeveelheid afval die aangeboden kan worden?

Via Inleverpunten voor bedrijven – Wecycle voor bedrijven zijn alle inleverpunten voor zakelijke zonnepanelen snel te vinden. De minimum hoeveelheid verschilt per inzamelpunt maar in de regel moet er worden aangeleverd op een pallet met 20 stuks.

Installateurs kunnen daar bovenop hun zonnepanelen afval gratis op laten halen. Ze hoeven zich hiervoor alleen maar bij Stichting OPEN te laten registreren. Deze ophaalservice van Stichting OPEN geldt ook voor grotere zonneprojecten. Als er voldoende afval op 1 locatie is komt OPEN dit halen, vanaf 1 pallet met 20 afgedankte zonnepanelen. In geval van incidenteel afval, twijfel of vragen, neem contact op met Stichting OPEN.

Niet iedere installateur is lid van een branche vereniging. Hoe wordt geborgd dat alle installateurs meedoen?

De afvalbeheerbijdrage wordt voor alle partijen op dezelfde manier bepaald en verrekend, ongeacht of installatiebedrijven wel of niet lid zijn van een branche vereniging. De producent/importeurs zet de afvalbeheerbijdrage namelijk apart op de factuur, die voorheen in de productprijs was verrekend. Stichting OPEN start daarbij een communicatie campagne om ervoor te zorgen dat mensen op de hoogte zijn van de zichtbare bijdrage. Daarbij zal ook van de communicatie kanalen van verschillende groothandels gebruik gemaakt worden.

Hoe wordt een gelijk speelveld geborgd?

Het zichtbaar maken van de afvalbeheerbijdrage heeft als doel het gelijk speelveld te borgen. Met de zichtbaarheid van de bijdrage weten namelijk alle partijen in de keten dat er voor zonnepanelen afgedragen is, en wat de landelijk vastgestelde hoogte hiervoor is. Nieuwe spelers worden zo automatisch op de hoogte gebracht. Bovendien is hiermee fraude makkelijker te bestrijden. Los van de zichtbare bijdrage heeft OPEN nog meer acties lopen om het gelijke speelveld te borgen. Hier kunt u daar meer over lezen.

Recycling

Worden zonnepanelen gerecycled?

Ja. Kabels en frame worden apart verwijderd, waarbij koper (kabel) en aluminium (frame) wordt teruggewonnen. De rest van het paneel wordt momenteel gebruikt als secundaire grondstof in de procesindustrie en hierna nog een keer hergebruikt als funderingsmateriaal. Op deze manier wordt 93% van het paneelgewicht op een nuttige manier toegepast (zie deze link voor de onderliggende rapportage).

Waar worden ze gerecycled?

Momenteel worden de panelen in België gerecycled, waar ook Belgische en Franse panelen verwerkt worden. Het geringe volume aan afgedankte zonnepanelen zorgt ervoor dat er te weinig panelen beschikbaar voor een hoogwaardige verwerking. Dit gaat binnen enkele jaren veranderen.

Uitvoering zichtbare bijdrage

De branche vertegenwoordigd door ZRN, heeft gevraagd om de afvalbeheerbijdrage zichtbaar op de factuur te plaatsen, dus niet meer onzichtbaar in de productprijs. Dit verzoek hebben wij afgestemd met de ministeries van EZK en IenW en wordt per 1 juli 2023 ingevoerd.

De zichtbaarheid van deze bijdrage heeft meerdere voordelen. Ten eerste maakt het een eerlijk vergelijk tussen producten onderling mogelijk. Als de bijdrage in de productprijs opgenomen zit, kan het zijn dat een klant de prijs van een paneel inclusief recycling-afdracht vergelijkt met een paneel zónder deze afdracht. Dat geeft oneerlijke concurrentie. Dit speelt bij concurrentie tussen groothandels en importeurs, maar zeker ook bij installateurs die in de grensgebieden werken.

Ten tweede maakt dit voor iedereen duidelijk dat zonnepanelen gerecycled worden. Er komen steeds meer vragen over de milieubelasting van zonnepanelen aan het einde van de levensduur. Door de afvalbeheerbijdrage wordt duidelijk dat de sector zich voorbereidt op een milieuvriendelijke oplossing. Dit scheelt veel vragen van klanten en vergunningsverleners.

Ten derde biedt de afvalbeheerbijdrage de mogelijkheid om ook het inzamelkanaal voor zonnepanelen-afval structureel meer bekendheid te geven. Een goede bekendheid met de inzamelkanalen voorkomt dat zonnepanelen onbedoeld met de verkeerde afvalstroom meegaan. Ook helpt het installateurs om op een efficiënte manier van hun zonnepanelen afval af te komen.

Waar kunnen consumenten meer informatie vinden over de zichtbare afvalbeheerbijdrage?

Dit kan op deze site. Op wecycle.nl komt een link.

Hoe wordt de bijdrage bepaald?

De bijdrage wordt na afstemming met de branche vertegenwoordigd door Holland Solar vastgesteld door Stichting OPEN. Hierbij heeft het tarief twee componenten. De eerste component betreft alle kosten die nodig zijn om het afval van het lopende jaar goed te recyclen. Deze kosten worden verdeeld over alle zonnepanelen die in dat jaar verkocht worden. De tweede component betreft het waarborgfonds. Het waarborgfonds is bedoeld om tariefschokken te voorkomen. Op dit moment is er namelijk nog een relatief kleine hoeveelheid afval, maar dit zal in de toekomst exponentieel gaan stijgen. Als we niets doen zal dit als gevolg hebben dat het tarief instabiel wordt en grote schokken gaan ontstaan. Met het waarborgfonds voorkomen we dit.

Hoe wordt fraude bestreden? Is dat een economisch delict?

Het importeren van zonnepanelen op de Nederlandse markt zonder de recyclingverplichtingen na te komen, is een economisch delict. Dit noemen wij freeriding. Een van de doelen van de zichtbare afvalbeheerbijdrage is om free-riding te bestrijden.

Nu kunnen partijen natuurlijk een afvalbeheerbijdrage innen en vervolgens bewust niet afdragen. In dat geval is er, dankzij de zichtbaarheid van de bijdrage, direct sprake van valsheid in geschrifte. Dat is een strafbaar feit, wat betekent dat de gevolgen van fraude groter zijn. OPEN heeft daarbij verschillende manieren waarop zij deze free-riders opspoort. Met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zijn afspraken gemaakt over het opsporen en zo nodig vervolgen van freeriders die niet aan hun verplichtingen voldoen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Is de afvalbeheerbijdrage subsidiabel?

De meeste belangrijke subsidies (o.a. SDE++, SCE) voor zonnepanelen in Nederland geven subsidie op basis van de geproduceerde stroom. Dan heeft de zichtbaarheid van de afvalbeheerbijdrage geen effect. De duidelijkheid en transparantie van de zichtbare afvalbeheerbijdrage maakt het wel voor het eerst mogelijk voor de overheid om deze kosten mee te nemen in de achterliggende berekeningen die de subsidie bepalen. Ook zijn er nog investeringssubsidies zoals de ISDE. Deze subsidiëren een vast bedrag die ook niet afhangt van de zichtbaarheid van de bijdrage. Ten slotte is er nog de EIA. De EIA geldt voor ook voor de ‘voortbrengingskosten’. Per saldo verandert er dus weinig ten opzichte van de situatie toen de afvalbeheerbijdrage onzichtbaar in de productprijs was verwerkt. Stichting OPEN zal dit nog nader checken bij EZK.